Зари Жабраил тахминан I838-йисуз Самур магьалдин Мискискар хуьре дидедиз хьана. Ада хайи хуьре кIел-кхьин, ахпа Ахцегьрин медресада илимар, чIалар чирна. I877-йисан бунтара иштирак авунвай Жабраил Урусатдиз суьргуьндиз акъудна. Мискинжви Жабраила вичин шиирар халкьдин задан уьмуьрдикай, гьахъ авачир дуьньядикай теснифна.
Акимов Къ. Х. «Лезги зарияр»
Рубрика
Комментарии
18.06.2021
Шалбурз дагъдин аскерар.
Мискинджави Джабраил (19 век).
"Сагърай азиз хизан, кlани балаяр,
Сувахъанрин кlвалер, диде-бубаяр,
Сагърай мурас-варис, эллер, убаяр!" -
Лагьана икI, гьатна рекье аскерар.
Докъузпара, Алтыпара, чун сад я,
Хурудаллай цlуругуд дагъдин хад я,
Турун стхайрин хци рикIер зурбад я,
Шалбурз дагъдин рухваяр я аскерар.
Кьилел алай Сад Аллагь чи векил я,
Гъетеринди - цав, цуькверинди чил я,
Чи стхайрин садвилин кьин - уьзуьл я,
Бажарагълу, диндал кIеви аскерар.
Турарин куь мурцар вири са пад я,
Куьн физвайди са кьил Къусар, Къубад я,
Хуьрера чи динжвал амач - мидад я,
Дяведиз къе физва лезги аскерар!
Куьн дидейри, диндал кlеви, хайид я,
Бубайрин чи уьтквемвилер ирид я,
Лезги вилаятра тlвар-ван гьайид я,
Бубайрин тlвар хвена кIанда, аскерар!
КIвач-кIвачеваз чил зурзур ийиз фида,
Тебил-зинджин ван галаз виниз фида,
Фейила лекь цавуз, къуьр чилиз фида,
Душмандин "хам хтаз" физва аскерар.
Цавара сад пехъерин луж жедайвал,
Суван цlегьер рагарилай фидайвал,
Жанавуррин луж тIуларай къведайвал,
Мягькем къадамар вегьизвай аскерар.
Шалбурз буба, Мир-Сулейман, Мир-Гьасан,
Чи дередиз чан гайи, шейхер масан.
Шалбурз дагъдин гьавани яд хъвай инсан,
Виридлайни сагълам жеда, аскерар.
Чlулав я валчагъ яслу тир башидин,
Кьуьнтебарал аят ала Къуръандин,
Мегьамед-бек, кьулухъ рехъ чин тийидин,
Патав адан кьин - намус я, аскерар.
Гьарда вичин тур къакъарай акъудна,
Чамна хуруз, урусрин руьгь авудна,
Рехъ атIуз (а)тай кафиррин диб хкудна,
Зулумкаррай руг акъудай аскерар.
Гибутан кицlер кьушун къе барбатI хьана,
Хпер суьруь хьиз, дестеяр кьатI хьана,
Расу спелрин иесияр кат хьана,
Гъалиб хьана суван лезги аскерар.
Куьн дагъларин такабурлу лекьер я,
Шалбурз дагъдин гьайбат авай къванер я,
Куьн бубайрин тербиядин бегьер я,
Лезги чилин даях, викIегь аскерар.
Хьуй гьамиша берекатлу бегьер чи,
Вилик фирай шегьерарни хуьрер чи,
Гьамиша хьуй уях рикIер, кьилер чи.
Хенжел хциз хвена кlанда, аскерар.
Намус кар я дяведа кьин гьакь патал,
Джабраила лугьузва къадакь патал,
Лезгиярин ният иттифакь патал.
Къуьнел тфенг, тур юкьваллай аскерар.
(Подстроч. перевод Садуллагь Амрагьов).
комментарияр:
кьуьнтебар - кьуьнтерилай билекдал кьван алукlдай ракьун ва я хамунин защита.
цlуругуд хад - Шалбурз дагъдин хурудаллай 16 хуьр.
мидад - гъам, дерт, хажалат
тебил - бас-далдам
зиндж - ракьун тарелкаяр
Гибут - Гимбут, урус офицер, военачальник.
иттифакь - ният сад хьун
къадакь патал - (буквально) кьилиз къадакь хьиз ягъун петелай.
Къубад - Къуба шегьердин куьгьне жуьре тIвар
Шалбуз - оригинал вариантда виринрал "Шалбурз" кхьенва.
чин тийидин - диалект - чин тийидай.
уьзуьл - (диалек.) фундаментдиз лугьузва (месела: кlвалин)
Жабраил - оригинал вариантда Джабраил кхьенва.
Добавить комментарий