Ахцегь Мирзе Али

ЧIехи алим, шаир ва арифдар Мирзе Али 1770-йисуз Ахцегьа  дидедиз хьана. Хци зигьин авай жегьилди Ахцегьрин, Араканидин  ва маса медресайра кIелна, диндин ватIебии илимар, РагъэкъечIдай патан араб, фарс ва туьрк чIалар чирна. Эдебиятдин эсерар: философиядин, диндин, муьгьуьббатдин чIалар Мирзе Алиди гьам лезги, гьамни вичиз лап хъеан чидай туьрк ва араб чIаларал теснифна. "ГьикIин?", "Къеледай", "ЗатI  туш" ва маса шииррай аквазвайвал, абур бажарагълу шаирдин  къелемдикай хкатнава. Мирэе Али чIехи ватанперес ва инсанперес хьана. Ам Дагъустандин ва Урусатдин халкьар дуствилелди яшамиш хьунин тереф-дар тир, гьавиляй зариди Шамилан дяведин тереф хвенач. Я ам Сурхай хандизни табий хьанач. Алкьвадар Гьасанавичин "Асари Дагъустан" ктабда Мирзе Али-диз еке къимет ганва. I848-йисуз Мирзе Али мукьувай чир хьайи Н. Ф. Рота (ам Ах-цегьрин къеледин комендантдин руш тир) вичин рикIел хкунра икI кхьенва: "Чун округдин виридалайни чIехи регьбердихъ - къази Мирзе Алидихъ галаз таниш хьана. Ам гьам жерягь, гьамни шаир яз хьана. . . Мирзе Алиди дамахзавай кьилин девлет ктабар тир Адан шкафра цДудралди басмадин ва гъилин ктабар авай . . Ина къадим шаиррин диванар - кIватIаларни гзаф авай". Мирзе Алидин уьмуьрдин ва яратмишунрин рехъ ахтармишу-ник алимар тир Гъалиб Садыкъиди ва адан руш Фаиля Садыкъи-ди еке пай кутуна. Шаирдин эсерар мектебра ва университетра чирзава. Мирзе Али I859-йисуз кечмиш хьана.

Акимов Къ. Х. «Лезги зарияр»