ХIХ лагьай асирдин кьвед лагьай паюна машгьур хьайи зурба шаир, арифдар Етим Эминан яратмишунрин метлеблувални таъсирлувал, иервални авазлувал, лайихлувални кьетIенвал амай шаиррин яратмишунрив гекъигайла, тафаватлу жезва. Вичин четин девирда 47 йисан куьруь уьмуьр кьиле тухвай Етим Эмина лезгийрин меденият, эдебият вилик тухунин карда лап чIехи роль къугъванвайди гьакъикъат я. Камаллу шаирдин къамат лезги халкьдин рикIе несилрилай несилралди эбеди яз амукьда. Адан багьа эсерарни лезги халкь патал мидаимбур я. Халкьдини адаз лайихлу къимет гузва: юбилейриз талукь чIехи мярекатар тешкилзава, ктабар чапдай акъудзава, адан яратмишунар чи нуфузлу алимри ахтармишзава, вичин ватанда гуьмбет хкажнава (ам туькIуьрайди лезгийрин тIвар-ван авай скульптур, Гьейбат Гьейбатов я). Гила – са цIийи хабардикай. И мукьвара Интернетдин «Зи лезги халкь» форумдай малум хьайивал, чи халкьдин ватанперес векилри Дербент шегьерда Етим Эминаз гуьмбет эцигунин месэла къарагъарнава. И кардик кьил кутунвайди Аслан Абдуллаев я. Гуьмбет эцигунин барадай са кьадарбуру форумда чпин фикирарни раижнава. Ингье за А. Абдуллаевахъ галаз куьруь суьгьбет кьиле тухвана. Ам агъадихъ гузва.
КЪЕЙД. А.Абдуллаев 1965-йисуз Кьурагьа дидедиз хьана. 8-синиф куьтягьай жегьил Махачкъалада Жамалан тIварунихъ галай художественный училищедик (кIарасдикай нехишар акъудуналди иер затIар туькIуьрдай отделенидик) экечIна. Инаг акьалтIарайдалай кьулухъ, Кьурагьрин культурадин отделда художниквиле кIвалахна. Аскервилин буржи тамамарна хтайла ам Махачкъалада пединститутдин художественно-графический факультетдик экечIна. Вуз куьтягьайдалай инихъ кIарасдикай мешреблу затIар яратмишунал машгъул я. Бажарагълу пешекардин кIвалахар «Дагъустандин художникар» ктабдизни акъатнава. Квез шикилдай аквазвай Етим Эминан къаматни адан къелемдикай хкатнавай яратмишун я. А.Абдуллаева ийизвай мад са важиблу кардикай къейд ийин. Ада вичин хайи хуьруькай материалар кIватIзава: манияр, хкетар, мисалар, тарихдин чешмеяр ва масабур. Вичи къейд авурвал, материалар 85 процентдин кIватIнава. Адаз ктаб чапдай акъуддай ният ава. - Етим Эминаз Дербентда гуьмбет эцигунин гьакъиндай кьилин фикир нинди я? - Фикир зиди я. Етим Эминаз Дербентда гуьмбет эцигун чарасуз я. Шаирдиг тIвар къени са куьчедални алач, ам эцигуник кьил кутадайбурни майданриз экъечIзавач. - И важиблу кар кьилиз акъудун патал пулунин такьатар ахъайдай мерд ксар кIандачни бес? - Месэладин жигьетдай за Имам Яралиеван тIварунихъ галай Интернетдин форумдани теклиф гъанва. Лагьана кIанда, Имам Яралиев вич савадлу, шииратдал рикI алай, адан гъавурда хъсандиз авай кас я. Гьатта ада вичини шиирар теснифзава. Гьавиляйни за Дербентда гуьмбет эцигун меслят къалурнава, гьикI хьи, анин регьбер И.Яралиев я. Эхир хьи, иесидиз кIан хьайила, миресрини куьмекар гуда… Къейд ийин, гуьмбет туькIуьрун патал чи бажарагълу скульптур, Россиядин лайихлу художник Гьейбат Гьейбатоваз лагьайтIа, ам рази жедайдахъ зун чIалахъ я. Ам Самурский-дин, Шагь-Эмир Мурадован ва маса гзаф лайихлу ксарин гуьмбетар яратмишнавай устIар я. За художественный училищеда кIелдай йисара Гь.Гьейбатован патав физ, адавай тарсар, чирвилер къачудай. Ам вич, жуван халкьдихъ рикI кузвай кас я. Алай вахтунда ада Лезгинцевриз гуьмбетар туькIуьрна саки куьтягьзава. Лезгинцеврин гуьмбетрин десте Махачкъалада эцигдайвал я. - Хкетар, манияр, мисалар кIватIунални машгъул я куьн. Эдебиятдиз майилвал авуникайни ихтилатайтIа хъсан жеда. - Лезги эдебиятдал зи рикI лап фадлай алайди я. Студент вахтара за институтдин залда кьве сеферда лезги шииратдинни музыкадин межлис тешкилна. Ина чи машгьур зарияр тир Фейзудин Нагъиева, Забит Ризванова, Арбен Къардаша, Ибрагьим Гьуьсейнова, Байрам Салимова, Нариман Ибрагьимова ва маса шаирри иштиракна. Сифтегьан межлисда рагьметлу Ульян Умбетован ВИА-дини иштиракна. Кьвед лагьай межлисда «Самур» журналдин редакторди, бажарагълу къелемэгьлияр тир Абдул Фетягьа, Шагьбала Шагьбала-ева ва масабуру иштиракна. - Маракьлу суьгьбетдай чухсагъул. Къуй куь ниятри цуьк акъудрай!
Куругъли ФЕРЗАЛИЕВ,
«Самур» газет
Добавить комментарий