ШАРВИЛИДИН ТАХСИР
Акуначт1а эгер квез
Гьакъикъатда гьуьруьяр,
Ахцегьиз куьн мугьман хьухь,
Акурай квез перияр.
Кас-Бубадин махарихъ
Акала яб, азизбур.
Куь суалриз а касди
Гуда жаваб, азизбур.
Кьуьд акъатна, яйлахра
Чан акатна векьерик.
Шарвилидиз эверна
Ахцегьвийри мехъерик.
Виш чувалдин гъуьруькай
Цуьквера фу чрана,
Виш рангадин гъаларкай,
Эквера гам храна.
Суьруьдикай Дагълара
Вишни къад гьер хкудна,
Тадаракар мехъерин
Вири санал агудна.
Агъзур гуьзел экъеч1на
Мехъерик яд гъун патал.
Агъзур жегьил экъеч1на
Чебни куьмек хьун патал.
Манидин ван алахьна
Гуьнейрилай гуьнейрал.
Жуьт-жуьт хьанвай зуьрнейрин
Ван ацалтна хуьрерал.
Акъатна руг цавариз
Дагъдин какур рекьерай.
Цуьквер к1ват1на рушари
Дагъдин къацу векьерай.
Гьатай ч1авуз манидин
Ван а вац1ун дереда,
Ахцегьвийри ак1урна
Т1арат1 къавун ч1ереда.
Хуьруьнбуруз чир хьана
Суварвияр къвезвай ч1ал,
Эсил лезги саягъда
Мехъер гурлу жезвай ч1ал.
Гьазур хьана жегьилар,
Зверна хуьруьн кьилихъди,
Т1арат1ар гваз экъеч1на
Суварвийрин виликди.
Кьве шегьердин инсанар
Са майдандал какахьна.
«Мугьман атуй» макьамни
Дередайт1уз авахьна:
- Ша, мугьманар, хуьруьз ша,
Чи мехъерик куьлера,
Т1уьнни, хъунни куьн патал
Авазва чи к1валера.
Ша, мугьманар, гьаятдиз,
Ацукьа чи демина.
Шуькуьр хьурай гъуцариз,
Авазва чун кефина!
Гьахьна хуьруьз мугьманар
Бул савкьатар гъилеваз.
Гьахьна хуьруьз инсанар
Ассадин ван кьилеллаз.
Зуьрнедин ван алахьна
Кьакьан к1елед пелелай.
Зуьрнедин ван алахьна
Шалбуз-дагъдин кьилелай.
Ирид юкъуз давамна
Ахцегьвийрин мехъери.
Ирид юкъуз нур гана
Адан кьилел эквери.
Кайванияр, цеквер хьиз,
Суфрайрилай элкъвена.
Арачияр демина
Кьуьлдайбурухъ къекъвена.
Шарвилини акъатна
Демин юкьвал, пеленг хьиз.
Шарвилини экъеч1на
Демин юкьвал иердиз.
Виш уст1арди уф гана
Чпин хъархъун зуьрнейриз.
Виш далдамди чук1урна
Ван к1амариз, гуьнейриз.
Виш балабан акъвазна
Патав агъур кфилдин.
Ахъа хьана рак1арар
Лезги халкьдин гевилдин.
Гуьгъуьна гьич акъвазнач
Гадайрилай рушарни.
Мягьтел хьана амукьна
Къе мехъерал къушарни.
Гьар са касдин бахтлувал
Гьуьрметдив гва, жегьилар.
Гьар хзандин бахтлувал
Зегьметдив гва, жегьилар!
Са шумудра гадарна
Авахьзавай вац1алай.
Са шумудра гадарна
К1амуз кьакьан рагалай.
Тарар к1аняй акъудна
Садбуру гъил вегьена.
Кьакьан зурба к1унт1арал
Садбуру ц1ил вегьена.
Сада чархар гадарна
Гъиле авай ц1апандай.
Лугьуз хьана садбуру:
- Шарвилидин авач тай!
- Ун, лап хьана феналда,
Вичин къуват гьазуррай,
Ят1а а кас пагьливан,
И Гитин дагъ юзуррай!
Шарвилиди, килигна
Гаф лагьайдан вилериз,
Акваз-акваз звер гана
Вичин зурба гъилериз.
Хъел кваз кьегьал акьахна
Къвазна дагъдин хурал са.
Дагъдин пад хьиз аквазвай
Ам махпурдин ч1урал са.
Са легьзеда гадади
Тур а дагъдив агудна.
Са легьзеда жегьилди
Дагъдин са пад алудна.
Ахпа ада гадарна
Дагъдин са пад вац1ухъди.
Гьи кас я кьван зарафат
Ийидайди кьасухдиз?
Ат1ана цин вилик пад,
Башламишна дак1ваз вац1,
Хуьруьн агъа мягьледай,
Лепе алаз, къугъваз вац1.
Куьчейравай яд акур
Халкьарай гьай акъатна.
Куьчейравай сел акур
Элдай гьарай акъатна.
- Им авурди вуж ят1а?
Къалура чаз гижиди!
- Шарвили я, Шарвили,
Салагъасуз, нашиди!
Селдин вилик акатай
К1валерай ван акъатна.
И вижесуз кар акур
Эллерай ван акъатна.
Башламишна вирида
Шарвилидин синихиз:
- Кьисмет хьурай, - лагьана, -
Ихьтин кьегьал кьиникьиз!
Герек туш чаз игитни,
Элдин хатур так1анди.
Ихьтин зулум авур туш
Чаз лап пехъи душманди!
Элдин сесер ван хьана
Шарвилидин япариз.
Яб хганач ада мад
Вичиз лагьай гафариз.
Тадидаказ эвич1на
Дагъдай вац1ун к1амуз ам.
Вачуна, раг гадарна,
Хтана гуж къалуз ам.
Яд авахьна, эвел хьиз
Ван алатна дередал.
Гъвеч1и-ч1ехи к1ват1 хьана
Кимел гьа и береда.
Ван чк1ана хуьрериз:
- Шарвили чи даях я,
Пагьливан я, пагьливан,
Жегьилдин чун ч1алахъ я!
И вахтунда кьуьзуь сад
Ким галайнихъ акъатна,
Вичин дерди ахъайиз
Шарвилидив агатна:
- Эгер къучагъ ят1а вун,
Зи рухваяр жагъура.
Эгер вик1егь ят1а вун,
К1вализ бахтар рахкура.
Хуьруьн кьилихъ, рагалла
Гъуцари заз гайи к1вал,
Буьркьуь кацни, кьец1и киц1
Зи вар-девлет хьайи к1вал.
Гадаяр зи агакьна,
Ч1ехи хьайи йикъара,
Писвална заз шейт1анди,
Зи бахт туна ракьара.
Са пакамахъ ч1ехи хва
Атана зи кьилив фад:
- Буба, зегьмет ч1угвамир
Зун паталди вуна мад.
Чир хьана заз ахварай
Девлет яргъа авай ч1ал.
Пака, буба, фида зун
Къазанмишиз девлет-мал!
Са пакамахъ юкьван хва
Атана зи кьилив фад:
- Буба, зегьмет ч1угвамир
Зун паталди вуна мад.
Ксанвайла, сенфиз заз
Хъсан ахвар акуна,
Берекатлу, бегьерлу
Яргъал накьвар акуна.
Фена к1анда ахварин
Зун тади кваз гуьгъуьна,
Къазанмишна девлетар,
Хутаз чи к1вал гуьнгуьна!
Са пакамахъ гъвеч1и хва
Атана зи кьилив фад:
- Буба, зегьмет ч1угвамир
Зун паталди вуна мад!
Заз ахварай девлетар
Акуна яд уьлкведа.
Зун, фена, а девлетар
Гваз ви патав хуькведа!
Ик1 лагьана, акъвазна
Жергеда зи шарагар.
Ч1ур жедайни завай гьич
Зи рухвайрин мурадар?!
Гъил алтадна къуьнерлай,
Темен Гана пелериз,
Рекье туна абур за,
Сабур Гана рик1ериз.
Са хва фена кефердихъ,
Бахт гьа патав гва лугьуз,
Девлет гвачиз хтунлай,
Кьиникь хъсан я лугьуз.
Са хва фена кьибледихъ,
Кьибледив бахт гва лугьуз,
Фикир мийир, буба чан,
Чун ваз садикь я лугьуз.
Муькуьд фена чапладихъ,
Гьа пад хъсан я лугьуз,
Гьанихъ галай чилерив
Вичин бахтар гва лугьуз.
Зун амукьна к1вале тек
И кьуд цлан арада,
Са хабарни къвен тийиз,
Хажалатдик кьурада.
Ван хьайивал заз, ч1ехи
Хва хьанвалда пагьливан,
Къудратлу са пачагьдин
Кьушундин кьил – къагьриман.
Пудкъад йисуз къулай зи
Гум акъатнач, ц1ай хьанач.
Зегьметдалди ч1ехивур
Балайрикай пай хьанач.
Кьуьзуь хьанва гила зун,
Эквни амач вилера.
Кьуьзуь хьанва гила зун,
Къуват амач гъилера.
Жедан бала такуна,
Дуьньядилай фидайла?
Авач валай гъейри мад
Зи дертни гъам чидайди!
И кар вуна авурт1а,
Играми хва, Шарвили,
Са хъсанвал хъийида
Вазни мад за, Шарвили.
Кьуьзуь касдин гафарихъ
Яб акална вирида.
Шарвилиди туна гъил
Лацу шиврен фирида:
- А ви женжел рухваяр
За, къекъвена, жагъурда,
Ят1а эгер саламат,
Ви дехмедиз рахкурда!
Кlуьд лагьай мах
Рубрика
Добавить комментарий