Хкахьзавай жуьгьендикай мад сефер цIай хъжеда!

Лезги Ватан

Лезги Ватан, дегь девиррин сирер хуьзвай чил я вун,
Тарихдани лекьерин жинс чIехи авур кьеб хьана.
Гьич садрани ажуз тахьай, агъуз тахьай кьил я вун,
Ягьни намус пIирер хьиз хуьн ви бинедин деб хьана.

Къецепатан женгчийрилай вун муьтIуьгъриз алакьнач,
Ви рухваяр жидаяр жез акIанай гьар душманда.
Ви садвилив, ви къуватдив гьич са шагьни агакьнач,
Куьз лагьайтIа, ви дережа тешкил хьанвай кьакьанда.

Ви мулкарал хьанач чка хаиндизни алчахдиз,
Ерисуз тум хкудна на, майдан гана цIийидаз.
Чка хьанач виждансуздаз, намерддизни къачагъдиз,
Лезгистанда адалат хуьн къанун хьанвай виридаз.

Лезги Ватан, шумуд кьегьал багъишна на алемдиз,
Шумудакай халкьдин рикIе нурар хьана эбеди!
Бегьер гана ви накьварал кутур гьар са къелемди,
Ви кар, ви тIвар гъейрибуруз чешме хьана чешнедин...

...Лезги Ватан, къе сергьятди кьве пайнава чилер ви,
Цацар алай симералди хернава ви хурудал.
Бес гьинва къе Гьажи Давуд хьтин зирек лекьер ви?!
Хкаждайвал садвилин ярж пайда хьанвай парудал.

Къалурдайвал чахъ амайди гафни, чIални, иманни,
Чун халкь тирди сергьятдивди кьве патал пай тежедай.
Къуй чIалахъ хьуй жувандини патанди, дуст-душманни,
Хкахьзавай жуьгьендикай мад сефер цIай хъжеда!
2015
ХьанайтIа…
( Рабе1 )
Динда авай гьар садакай инсан хьанайтIа,
Чи девирдин къимет икьван ужуз жедачир.
РикIевайди пис ният ваъ, иман хьанайтIа,
Сердер кьенвай кьушун хьиз халкь ажуз жедачир.
Чарадан дерт жуван дерт хьиз, залан хьанайтIа,
“Регьимлувал къуватсуз я” лугьуз жедачир.
Духтурдикай диплом гвай дуьз лукьман хьанайтIа,
Уьзуьрривай чал гъалибвал къачуз жедачир.
Тербиядин, ахлакьдин диб хъсан хьанайтIа,
Хвавай диде, умудсуз яз, ялгъуз жедачир.
Хаинвилиз дурум гудай аман хьанайтIа,
Дугъри касдин кьисмет икьван бахтсуз жедачир.
2014
________________
1 Рабе - кьве рифмадалди кхьенвай 12 цIарцIин шиир (шаир А.Алеман термин)
Кьудар
Багъда къелем тар тахьанмаз кьуразва,
Адан мурад гун тир халкьдиз емишар.
ТIебиатди чIулав нехиш чIугвазва,
Гуя твазва чагъад чина биришар. 
* * *
И дуьньядал инсанар яз къвезва чун,
Амма вири инсанар яз хъфизвач.
“Нефс” лугьудай терс азарди незва чун,
Дарман аваз, анжах ам чаз жагъизвач. 
* * *
Ракъинин нур, чуьнуьх жемир булутдик
ЦIийи свас хьиз, чин кIевзавай фитедик.
Къуй кIубан хьуй сагъламдини набутди,
Ви чимивал чешме хьана эбеди. 
* * *
Халкьдин итиж гьисабзавай руквадай
Регьбер татуй гьич садрани кьилиз чи.
Зат михьид хьуй, гьахъвал патал рахадай,
Игит хьурай садвал гудай чилиз чи. 
* * *
Агъайнивал квадарнавай инсандиз,
Чир хъжедач гьалалдини гьарамди.
Кьенерар буш тийин чна виждандин,
КIанзаватIа несил хьана сагъламди.
2014 
Рубайяр
Чи девирда лап кьит жезва хъсанвал,
Артух хьанва душманвални такIанвал.
Накъвар къвезва малаикдин вилерал
Инсан акваз квадарзавай инсанвал. 
* * *
Девран гьалдай майдан гумир иблисдиз,
Лугьузва чаз Пайгъамбардин гьадисди.
Виридалай Аллагьдин дин михьи я,
Вафалу жен чун и рекьиз халисдиз. 
* * *
Есир жемир, нефс ачухна, девлетдин,
Суракьда хьухь хатурдинни гьуьрметдин.
И дуьньядин лезетар са легьзе я,
Эбеди я анжах лезет женнетдин. 
* * *
Гьич садрани муьтIуьгъ жемир гьарамдиз,
Акьул аваз элкъуьрмир жув авамдиз.
ХьайитIани вун уьмуьрда варлуди,
Салам вахце на кесибдин саламдиз. 
* * *
Тади къачу кIвалах ийиз сувабдин,
Кьезил жеда кIулавай пар азабдин.
Уьмуьрдани гьар макъамда алахъа
Сагьиб жез тек гьакъикъатдин жавабдин.
2014
Бейтер
Эгер вуна табзаватIа бинедай,
Гаф гуз тахьуй гъейридаз хуьз тежедай. 
* * *
Гьич садрани алахъмир жув вине кьаз,
Тамамариз тежедай кар гъиле кьаз. 
* * *
Меденивал безек я гьар инсандин,
Вафалувал - лайихлувал виждандин. 
* * *
Хайидакай чарад жезвай заманда
Чаз кIанзава садвал хьана Ватанда. 
* * *
Инсандиз ваъ, инсанвилиз къимет це,
Вири туна, кIевевайдаз нуьсрет це!
2015 
* * *
Эбеди туш гьич са затIни дуьньядин винел,
Гьар са кардихъ эхир ава, авай хьиз эвел.

И гьакъикъат къанун я пак, инкариз тежер,
Сад Аллагьди тестикьнавай, тикрариз тежер.

Чи буржи я тамамарун Халикьдин буйругъ,
АгъазватIа авайдахъ чун Эхиратдин югъ.

Имтигьан я инсан патал уьмуьрдин метлеб,
Ислам диндал амал ая, хвена ягь, эдеб.

Ни цайитIа чилин винел стхавал, гьуьрмет,
Иллагьидин регьимлувал я адан кьисмет.

Йикъа вадра икрам авун шартI я чи кьилин,
Сад Аллагьди хелкьнава чун, лукIвар яз вичин.

Хъсанвилиз суваб ава, писвилиз - азаб,
Гьахълувилин терефдар хьухь, ийимир гьич таб!
2014
Я лезги руш
Я лезги руш, хазинайрин хазина,
Гьикьван вахт тир къекъвез зун ви гуьгъуьна?!
Вун сир я, сир зи рикI хтур гуьнгуьна.

На къалурна заз бахтунин шегьреяр,
Зат михьи тир ачух рикIин дегьнеяр,
Гьейранардай инсанвилин сегьнеяр.

Зун кьару я ви суьгьуьрдин къекъуьнрал,
Гьакьван назик, гьакьван ширин луькIуьнрал…
На кутуна рикIик лувар, эркинвал.

Къуй чи ашкъи булах тахьуй кьурадай,
Я цIверекIни - са легьзеда цIрадай,
Къуй ам рагъ хьуй вири Алем аквадай.

Я лезги руш, хазинайрин хазина,
Гьикьван вахт тир къекъвез зун ви гуьгъуьна?!
Вун сир я, сир зи рикI хтур гуьнгуьна.

Зи ниятар на макьсаддив агудна,
РикIе авай шаклувилер къакъудна
Симург къуш хьиз ирид цавуз акъудна.

Вун багъишна заз савкьат яз кьисметди,
КIалубдаваз пак гьуьруьдин женнетдин,
Азаддайвал зун къармахрай зиллетдин.

Шукур хьурай вун халкьнавай Аллагьдиз,
Ви кефи хун барабар я гунагьдиз.
Ахьтин къелет кьабулдай туш зи ягьди…

Я лезги руш, хазинайрин хазина,
Гьикьван вахт тир къекъвез зун ви гуьгъуьна?!
Вун сир я, сир зи рикI хтур гуьнгуьна.
2014
Жезва хьи…
Квез я дуьнья, квез я уьмуьр дустар галачир?
Вилик фидай къастар аваз, шартIар авачир?
Югъди-йифди фикиррик кваз ахвар амачир?
Ихьтин гьалда пайгарсуз яз зайиф жезва хьи…

Нафт амачир лампада, лагь, эквер жедани?
Вири авай инсандихъни дердер жедани?
Аслан амаз къуьрекай бес сердер жедани?
Чи девирда ахмакьдикай ариф жезва хьи…

Са вахтара бегьер гайи никIер кьуразва,
Умудрикай магьрум хьанвай рикIер кьуразва,
Акваз-акваз гележегдин цIирер кьуразва,
Акьалтзавай несилдин гьал зайиф жезва хьи.

РикIеравай ниятар чи ламатI тахьурай,
Чун уьмуьрдин шегьреда гьич гъалатI тахьурай,
Садакай лукI, муькуьдакай жаллатI тахьурай.
Са тахсирни квачир касдин гьайиф жезва хьи.
2015
Триолет
Мумкинвал це ачухдай ваз гьакъикъат,
Тек са легьзе, са декьикьа бес жеда.
Ваз зи руьгьдин, ваз зи рикIин сес жеда.
Мумкинвал це ачухдай ваз гьакъикъат,
Вун галачиз за гьиссзавач фаракъат
ИкI хьайитIа, зун валайни терс жеда.
Мумкинвал це ачухдай ваз гьакъикъат,
Тек са легьзе, са декьикьа бес жеда.
2015
КIанидакай мани
Жив цIразва Кетин дагъдин этегрив,
Алван цуьквер нехиш жезва чIурарал.
Къаз хъчизва Кьурагь вацIун къерехриз,
Дамахзава тарцин хиле тIурарал.

Хайи хуьруьн багъда билбил рахазва,
Гуя зил кьаз вацIал алай лепейрив.
Шаирдин рикI хупI илгьамдив ргазва,
Суьрет акваз къадим Гияр дерейрин.

Зун гьахьнава тIебиатдин къужахда,
Кьабулзавай кIанивилин гьиссерив.
И Алемдин гуьзелвилин ужагъда,
Рахазва зун хважамжамдин сирерив.

Са карди зак руьгь кутазва датIана -
Акьван хуш тир билбилдив гвай маниди,
На лугьуди, зи дерт-зи тIал кьатIана,
Вакай мани лугьузва за, кIаниди.
2014

Мегьамед Ибрагьимов
Лезги газет