Перейти к основному содержанию

Цlусал лагьай мах

Ц1ИЙИ ДУСТ 

Яргъал-яргъал рекьери 
Къагьриманар галудна. 
Яргъал-яргъал рекьери 
Пагьливанар галудна. 

Самбуран хва ацукьна, 
Гьекьер михьиз пелелай. 
Шарвилиди хт1унна 
Вичин бармак кьилелай. 

Гъуьрчез фена адан дуст, 
Шарвилиди ц1айна фад, 
Жейрандин як шишерал 
Шарвилиди гьайна фад. 

Къаравулда акъвазна 
Варзни цава гадайрин. 
Жегьил, къизгъин рик1ера 
Ашкъи авай гадайрин. 

Экуьнахъ фад къарагъна 
Гьатна рекье гадаяр. 
Гьич тахьай хьиз уьмуьрда 
Шад хьанвай къе гадаяр. 

Мензил ат1уз, рехъ ат1уз, 
Фена абур, галатнач, 
Таниш тушир чуьллера 
Рекьерилай алатнач. 

Ирид йикъан пакамахъ 
Са шегьердиз акъатна, 
Къал-макъалдин лап юкьваз 
Пагьливанар аватна. 

И вахтунда шегьердай, 
Гьарай-вургьай кьилеллаз, 
Пуд стхади зверзавай, 
Вуч ят1ани къуьнеллаз. 

Пагьливанрив рекьеллай 
Пуд стхани агатна. 
Кич1е хьана стхайриз, 
Чувал чилел аватна. 

Вилик къвазна кьегьалрин 
Стхайрикай зурбади: 
- Чаз къизилар жагъанва, 
К1ват1навай чи бубади. 

Чавай абур пай жезвач 
Пуд стхадин арада. 
Пай авурт1а, хъсан я 
Чаз абур са чарада. 

Шарвилиди лагьана, 
Пуд къван кьуна гъиле фад: 
- За и къванер гадарда, 
Хкваш абур куьне фад. 

Гьи касди фад хкайт1а, 
Гьаданди хьуй ч1ехи пай. 
Вуж гуьгъуьнай хтайт1а, 
Гьаданди хьуй гъвеч1и пай. 

И икьрардал стхаяр 
Рази хьана к1евелай. 
Шарвилиди гадарна 
Яргъаз къванер гъилевай. 

Катай ч1авуз стхаяр 
А къванерин гуьгъуьна, 
Дуст рик1ивай хъуьрена, 
Шарвилини хъуьрена. 

Хкаж хьана балк1анрал, 
Гьахьна абур шегьердиз, 
Килиг авун паталди 
И чкадин тегьердиз. 

Кьуд патахъай къванерин 
Паруд къене авай ам, 
Т1анурда хьиз ракъини 
Алугариз алай ам. 

Къалабулух галай хьиз 
Галтугзавай инсанар, 
Эхиз тежер къуватди 
Галудзавай инсанар. 

Хажалатдин лишанар 
Абурун чинра къекъвезвай, 
Гъамлу сесер кьилелай, 
Байкъушар хьиз, элкъвезвай. 

Са куьзуьдаз куьчедал 
Гана чпин суалар: 
- Вуч хьанва и шегьерда? 
Куьз пашман я инсанар? 

- И секинсуз шегьердихъ 
Амач вичин ч1ехиди. 
Вад югъя чав, кьегьалрив 
Гумачиз чи рехиди. 

Фенай чи кьил кьушун гваз 
Инлай яргъал чуьллериз, 
Кьена вири душманар, 
Гьайин патал чилериз. 

Къе хазина ат1ана, 
Чи къизилар квахьнава. 
Угъриярни жагъизвач, 
Гьи т1екве, бес, гьахьнава? 

Хабар кьурт1а ч1ехида 
Хазинадкай ат1анвай, 
Ц1ай яда и шегьердиз, 
Бахтункай пай ат1анвай. 

Шарвили фад килигна 
Ахцегьвидиз, хъуьрена: 
- Жагъанва чаз къизилар, 
Фикир мийир зерре на! 

Везир-векил экъеч1на, 
Атайбуруз хъуьрериз, 
Пагьливанар кьабулна, 
Тухвана фад к1валериз. 

И вахтунда лап к1еви 
Гьарайдин ван акъатна. 
К1ват1 хьанвай кьван инсанрик 
Къалабулух акатна. 

Дяве авай чкадай 
Ч1ехидан кас хтанвай, 
Герек хьана хазина, 
Къизилар к1анз хтанвай. 

Кич1е хьана везирдиз, 
Хазина буш я лугьуз, 
Рекьидалди чун вири, 
Шегьер куда ц1а лугьуз. 

И вахтунда Шарвили 
Адан вилик экъеч1на, 
Акур угъри стхайрин 
Амал лугьуз эгеч1на. 

Ракъурнавай итимдив 
Вахкана гвай къизилар: 
- Чуни къведа дяведиз, 
Ийиз куь пар кьезилар! 

Рази хьана везирар 
Гадайрин и теклифдал. 
Гайи гаф ч1ур жедани 
Вири алай межлисдал?! 

Шарвилини дуст галаз 
Мад балк1анрал акьахна, 
Илгьам аваз рик1ера, 
Гар хьиз чуьлдай авахьна. 

Шарвилиди лагьана: 
- Жагъида ваз стха ви, 
И шегьердин ч1ехиди 
Я жеди гьа арха ви. 

Агакьайла чкадив, 
Самбуран хва шад хьана. 
Шарвилиди лагьайвал, 
Хъуьт1уькайни гад хьана. 

Зверна ада виликди, 
Гьахьна стхад гарданда: 
-Чан стха, вун вут1 фенай, 
Зун тек туна майдандал? 

Туна гъилер гарданра, 
Кьве стхани сад хьана. 
Акурла и бахтлубур, 
Шарвилини шад хьана. 

- Ирид йис я гила зун 
Ч1ехид яз и шегьердин. 
Ашукь хьана ина зун 
Гьич тахьай са тегьерда. 

Ат1а патан гуьнедал 
Дерин гьавиз алай са. 
Ана, гьайбат чук1уриз, 
Зурба къавах авай са. 

А гьавиздив садра зун, 
Яд к1ан хьана, аатна. 
Гьа и ч1авуз вилик зи 
Иер са руш акъатна. 

Квар ац1урна къайи цив, 
Руш хъфидай береда, 
Туна адан маниди 
Зун ашкъидин желеда. 

Ахпа, кифер акурла 
Аватнавай къуьнелай, 
Агалтна зун къавахдив, 
Элкъвена кьил кьилелай. 

И вахтунда руша мад 
Гъил кутуна къайи цик. 
Тамарзу я гилани 
Адан гъапай хъвайи цихъ. 

Садлагьана а иер 
Рушай гьарай акъатна. 
Гадар хьана чилелай, 
Ам гьавиздиз аватна. 

И вахтунда хъуьрена 
А гьавиздин хтвелай 
Ч1улав шейт1ан, зи душман, 
Каф алахьиз сивелай: 

- Руш, за гила азаб ваз 
Гуда, ам яр кьурвиляй, 
Ред авуна ашкъи зи, 
Зун куз-хъукъуз турвиляй. 

Гила жуваз кеф ч1угу 
И гьавизда ацукьна. 
Вакай за мад вучда кьван 
И дуьньяда амукьна. 

Ят1а ви яр вик1егьди, 
Ада вун цяй ахкъудрай. 
Ят1а ви яр зирекди 
Вун зи гъиляй къахкъудрай! 

Ик1 лагьана, къакъатна, 
Гар хьиз, шейт1ан таравай. 
Яр паталди акъатна 
Зи къизгъин рик1 хуравай. 

За вучдай кьван, стхаяр, 
Зи гъиляй вуч къведай кьван?! 
Яру хьана вилер зи 
К1ани ярдихъ шехьдай кьван. 

Ахпа, к1вализ хъфена, 
Зун ацукьна тахтунал. 
Рази хьана акъвазна 
Зун гьа жуван бахтунал. 

Амма эхир экъеч1на 
Зун шейт1андин суракьдиз, 
Мукьуфдалди хкягъна, 
К1ват1на кьушун, яракь дуьз. 

Гила суьрсет амач захъ, 
Хазинани ич1и я. 
Душманар зи гзаф я, 
Кьушунар зи гъвеч1и я. 

Пакад юкъуз экуьнлай 
Эхиримжи зенг я зи, 
Жуван к1анид паталди 
Эхиримжи женг я зи. 

Шарвилиди лагьана: 
- Кич1е жемир, стха, ваз. 
Ви душманар кук1вариз 
Жеда чуни арха ваз! 

К1вачик звер квай жегьилри 
Тух жедалди кьуьлерна. 
Югъ жедалди вирида 
Ялар яна, кеферна. 

Экуьнин гъед акъатна, 
Яру хьана цавун пад. 
Зурба кьушун юзана, 
Дяве ийиз фена фад. 

Шарвилини экъеч1на, 
Гъиле кьуна тур вичин, 
Гьазур хьана акъвазна, 
Душмандиз гуз к1ур вичин. 

Са сеферда ягъайла, 
Агъзур душман рекьизвай. 
Акваз-акваз ягъийрин 
Ц1иргъни жерге чк1извай. 

И арада майдандал 
Шейт1ай-пачагь акъатна. 
Ц1айлапан хьиз, Шарвили 
Тадиз адав агатна. 

Кьуна залум душмандин 
Гардан ада гъилера. 
- Им ви пай я! – лагьана, 
Гапур сухна вилера. 

Магъарайра къекъвена 
Ам гуьзелдин суракьда. 
Гъиле къуват авайди 
Мураддив фад агакьда. 

Са дагьарда акуна 
Адаз а руш ишезваз. 
- Вуч к1анзава, - жузуна, -  
Завай, лагь кван, инсан, ваз? 

Шарвилиди ганач яб 
Анал лагьай гафариз. 
Кьуна а руш къужахда, 
Физвайт1ан ам ахвариз. 

Вири эхна, кьегьал кас 
Магъарадай экъеч1на, 
Къужахдаваз гуьзел руш, 
Чиликай фад хкеч1на. 

Рекьел гьалтай стхаяр 
Шарвилидиз килигна. 
Къужахдавай гуьзел руш 
Ада чилел эцигна. 

Гьамишалугъ ксанвай, 
Ахъа амаз вилер, руш. 
Гьамишалугъ ксанвай, 
Хурал алаз гъилер, руш. 

Ахцегьвиди стхадин 
Кьуна гъилер зурзазвай, 
Шем хьиз ялав галукьай, 
Гададин рик1 ц1развай. 

Шарвилиди эгъуьнна 
Тарцин к1аник фур дерин. 
Рушаз гъвеч1и к1вал хьана 
А эгъуьнай сур дерин. 

Ярдиз несиб тахьана 
Кьейи рушан гьакъиндай 
Шарвилиди лагьана 
Мани рик1ин дериндай: 

- Авай са руш дидедихъ, 
Бубадизни масан тир. 
Вун ашкъидин рекьелай 
Алудайди шейт1ан тир. 

Вучиз фена дуьньядай, 
Гада ялгъуз туна, вун? 
Вучиз катна яргъариз 
Ашкъи рик1е туна, вун? 

Вун авачир дуьньяда 
Уьмуьр ширин зат1 жедач. 
К1ани ярдиз гила мад 
Вав барабар сад жедач! 

Шарвилиди манияр 
Ирид юкъуз лагьана. 
Ирид юкъуз стхайри 
Кьилин ч1арар чухвана. 

Эхир абур галатна, 
Рушай ван-сес акъатнач, 
Шейт1андин гъил галукьай 
Ам ахварай аватнач. 

Ахпа чпин кьушунар 
Шегьердиз фад рахкурна, 
Сурун патав гадайри 
Къавахдин тар ак1урна. 

Мензил ат1уз, рехъ ат1уз, 
Фена мадни кьегьалар. 
Дуьшуьш жедач рекье пехъ, 
Сад хьайила хиялар.

Добавить комментарий

Ограниченный HTML

  • Допустимые HTML-теги: <a href hreflang> <em> <strong> <cite> <blockquote cite> <code> <ul type> <ol start type> <li> <dl> <dt> <dd> <h2 id> <h3 id> <h4 id> <h5 id> <h6 id>
  • Строки и абзацы переносятся автоматически.