Перейти к основному содержанию

Хъфена вичин дуьнядиз

Дарвин Гьажибеган хва Велибегов

Алай аямдин зурба художник ва публицист, тарихчи ва этнограф Дарвин Гьажибеган хва Велибегов чавай къакъатна. Ам кечмиш хьана кхьиз жезвач чавай. Вичин-гьахъ дуьнядиз хъфена ктугзава и чкадал. Газетрикай сада адан гьакъинда гьа икIни кхьенвай: “Бязибуру ам чи дуьнядай тушир инсан гьисабзава...”. РикIивайни, тафаватдин акунри ва къилихри, малум кIалубра ацукьар тежедай фикир ва идеяйри, чинин къариба штрихри, хци ва мана авай вилери адан ихтилатчияр гьа ихьтин фикирдал гъизвай.
Ватандин ЧIехи дяве башламишай йисуз-1941-йисан 12-январдиз Кьурагьа дидедиз хьайи Дарвин Гьажибеган хци Грозныдин Девлетдин Университет, Ленинградда Художественный Академия акьалтIарайдалай гуьгъуьниз са кьадар Дагъустанда кIвалахна.
1976-йисуз Дагьустандин ва СССР-дин Художникрин Союзрик экечIай ам гьа йисуз Бакудиз куьч хьана ва 1980-йисалай Азербайжандин Художникрин Союздин жергейрани акъвазна.
Дарвин Велибегова уьмуьр гьалун патал Баку кьасухдай хкягънавачир. Адан чIехи буба чепиви Велибег Набрандин тамарин иесийрикай сад тир. Вичихъни тахта-шалман гьазурдай мишерар, ина кIвалахзавай вишералди лежберар, Лежетдал кьве мертебадин кIвал алай чIехи мулк авай. И кIвал эцигиз  ада Бакудай устарар ва художникар гъанай. 
“-Дагъустан-Азербайжан лугьудай келимаяр гуьгъуьнай арадал атанвайди я. Кьулан вацIун и падни, а падни чаз хайи Ватан я. Чи халкьар садрани са-садавай чара хьайиди туш,”-лугьудай зурба камалэгьлиди.
Баку адаз гзаф кIани шегьер тир. Саки 40 йисалай пара уьмуьр гьалай и шегьерда ада вичин лап хъсан эсерар арадал гъана. "Азербайжандин Яру Ктаб"  гьазурдайла чи фаунадин ва флорадин арадай акъатзавай жуьрейрин шикилар чугIун Дарвинал ихтибарнай. Москвада кьиле фейи Виридуьнядин ктабрин ярмаркада и ктаб виридалай хъсанди хьиз сад лагьай приздиз лайих акунай.
Адан кистиникайни къелемдикай 1000-далай виниз таблояр, пейзажар, вишералди макъалаяр ва цIудралди ктабар хкатнава.  Машгьур художникди 100-й виниз кьилди ва коллектив выставкаяра иштиракнава. Вири санал 1000-й виниз кIвалахар чи уьлкведин, Россиядин, США-дин, Туьркиедин, Германиядин, Австриядин, Франциядин, Израилдин, Норвегиядин, Япониядин, Италиядин, Англиядин ва мс. уьлквейрин лап хъсан музейра, чпин тIвар кьун тавуна кIанзавай ксарин кьилди коллекцийра хуьзва. 
Гуьгъуьнин чIавара ам тарихдив, чIалан меселайривни кьилди машгъул жезвай. Ада вичин такьатралди басма ийиз тунвай - "Къафкъаз-Греция. Медениятрин умумивал", "Къафкъаз-Скандинавия. Медениятрин умумивал"- ктабра чи тарихда тIимил чирнавай чинрикай-римвийри Къафкъаз чапхун авуникай, къафкъазвияр Скандинавиядиз куьч хьуникай ихтилатзава. Автор къадим гуьмбетрин, къапарин, къванерал алай кхьинрин, орнаментрин, кIелейрин ва мс. са-садаз ухшарвилер къалуруналди и халкьарин арада мукьвавилер авайди, чи чIалан и чIалариз таъсир авун субутиз алахъанава.
Дарвин Велибегова са бязибуру хьиз вичин тIвар "машгъурариз" алахънач, асул талантдин иесиди хьиз туькIуьрунрин, рангаринни наварин, чIаланни гафарин алемда зегьмет чIугуналди чи тарихда кьилди гел туна.
Дарвин муаллимдин КцIарал, чи тIебиатдал гзаф рикI алай. Вичин молбертни къуьниз ягъана КцIарин тIебиатдин мензереяр кетендал куьчарун патал чи патара жедайла Дарвин Велибегова “КцIар” газетдин редакциядални кьил чIугдай. 
“Сенятди инсанриз хвешивал, шадвал, пакам йикъал умуд бахшна канзавайди я”-лугьудай ада. ГьакI тирвиляйни чIугвардин саки вири таблойра рагъ, экв, чимивал ава.
Адан экуь къамат чи рикIера, эсерар, туькIуьрунар тарихда эбеди амукьда. Рагьмет хьурай вичиз.

“КцIар” газет

Рубрика

Добавить комментарий

Ограниченный HTML

  • Допустимые HTML-теги: <a href hreflang> <em> <strong> <cite> <blockquote cite> <code> <ul type> <ol start type> <li> <dl> <dt> <dd> <h2 id> <h3 id> <h4 id> <h5 id> <h6 id>
  • Строки и абзацы переносятся автоматически.