Глаголдин инкарвилин форма префиксрин ва суффиксрин куьмекдалди арадал къведа. Префиксар ибур я: та -те -туь. М и с а л ар: татун, тефин, туьтIуьн.
Суффиксар ибур я: -ч, -мир. Ибурукай -ч суффикс глаголрин вахтарин формайрихъ галаз, -мир суффиксни буйругъдин формада инкарвилин метлебда кхьида. Мисалар: атанач, фидач, недач; къвемир, фимир, немир.
Инкарвилин формадин префиксра гьамиша т- гьарф аваз кхьида: тагун, тефин (дагун, дефин дуьз туш). ЧIехи пай глаголрин инкарвилин форма тавун, тахьун глаголрин куьмекдалди арадал къведа. M e с е л а: эцигун - эциг тавун; агатун - агат тавун; чир хьун - чир тахьун; бейкеф хьун - бейкеф тахьун ва гьакI мад.
***
Лезги чIала глаголрин инкарвилин префиксар т гьарфуналди (т, -та, -те, -ти, -ту, -туь) кхьида, д гьарфуналди кхьидач. Месела: атун-татун, гун-тагун, фин-тефин, нез-тинез, тун-тутун, тIуьн-туьтIуьн.
Инкарвилин суффикс вири дуьшуьшра анжах ч гьарфуналди кхьида. Месэла: фидач, фенач, фидачтIа, жедачни. ИкI кхьидач: фидашни? фенашни ва мсб.
И къайдадик тек са куьмекчи глагол туш акатзавач. И глаголда ва адан формайра ш кхьида. Месела: туш, тушир, туштIа, тушни? ва мсб.
Префиксар х-, хъ- глаголдихъ, арада маса артухан гьарф авачиз акал жеда. Месела: фин, хъфин, хъфида; хьун, хъхьун, хъжеда ва мсб.
Эвел кьиле ачух сес авай атун глаголдихъ префикс акал хьайила, кьиле авай [а] гадар жеда: атун-хтун, хтана; авун глаголдин кьиле авай а гьарф у-диз элкъведа: авун-хъувун.
Вегьин глаголдихъ префиксдин ачух [и] галай вариант (хъи) акал жеда: вегьин-хъивегьин, хъивегьна.
"Самурдин мектеб"
Добавить комментарий